Εορτολόγιο

  

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
 Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΣΤΑ « ΠΟΤΙΣΤΗΡΙΑ» ΕΝΟΡΙΑΣ  ΜΟΥΡΝΕ.

   Γεννήθηκε στα μέρη της Καισάρειας και ήταν συμπατριώτης του Μεγάλου Βασιλείου. Οι γονείς του ήταν πλούσιοι και ο πατέρας του μαρτύρησε για το Χριστό, όταν ο Άγιος Γεώργιος ήταν μικρός μέσα στην κούνια του. Η μητέρα του, μόλις είκοσι χρόνων τότε, ήτανε από τις μάνες εκείνες που πιστεύουν στο Θεό. Η νεαρή χήρα είχε μαζί της το μικρό Γεώργιο, που τον ζύμωνε και τον έπλαθε έτσι, ώστε μαζί με το μητρικό γάλα τον βύζαξε και στην πίστη του για το Χριστό. Το μονάκριβο παιδί της χήρας του μάρτυρα καθημερινά μεγάλωνε και διακρίνονταν για τα προτερήματά του. Όπως  κάθε παιδί έχει κάποια κλίση για κάποιο επάγγελμα, έτσι και ο μικρός Γεώργιος του άρεσε να γίνει αξιωματικός. Έτσι από βαθμό σε βαθμό κατάφερε με τις ικανότητες που διέθετε να γίνει στρατηγός και όχι μόνο, αλλά και κόμης. Όμως παραπάνω από τα γαλόνια του που με μεγάλη προσπάθεια απέκτησε, είχε τοποθετήσει το Θεό.
   Γρήγορα όμως, ήρθε η ώρα της μεγάλης δοκιμασίας του Αγίου Γεωργίου, που έζησε στον τελευταίο διωγμό των πρώτων αιώνων του χριστιανισμού. Στο θρόνο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν ένα από τα αγριότερα θηρία του κόσμου, ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός (284-304μ.Χ), που μισούσε σαν λυσσασμένο σκυλί τους Χριστιανούς. Μόλις άκουε ότι κάποιος ήταν χριστιανός, τον έπιανε η καρδιά του. Είχε μεγάλο μίσος για τους χριστιανούς και ήθελε να σβήσει το όνομά τους και να  γκρεμίσει όλες τους τις Εκκλησίες.
   Γι’ αυτό εξέδωσε διαταγή που έλεγε: « όσοι Χριστιανοί δεν αρνούνται το Θεό, όσοι δε θυσιάζουν στα είδωλα, αυτοί θα φονεύονται και η περιουσία των θα δημεύεται, τα σπίτια τους θα καίγονται και τα παιδιά και οι γυναίκες τους θα οδηγούνται στην εξορία». Μόλις έφθασε στο Στρατηγείο του η διαταγή του Διοκλητιανού, που έλεγε ότι οι ειδωλολάτρες μόνο θα μείνουν αξιωματικοί και οι άλλοι θα χάσουν τα γαλόνια και τις θέσεις τους, σκέφτηκε ότι ήρθε η ώρα να ομολογήσει. Τότε προς έκπληξη όλων μπροστά στο στράτευμά του που το είχε παρατάξει και μπροστά στον αυτοκράτορα, ομολόγησε ότι είναι Χριστιανός και ότι παραπάνω από τον αυτοκράτορα, έχει το Χριστό. Ο Διοκλητιανός έμεινε άφωνος και δεν πίστευε στα μάτια του γι’ αυτά που είδε και άκουσε. Μάλιστα δε ο αυτοκράτορας μονολογούσε, πώς ένας τέτοιος γενναίος και υπέροχος αξιωματικός, να ανήκει σε μια τέτοια αίρεση.
   Μετά από μια τέτοια σύγχυση, διατάσσει αμέσως και τον συλλαμβάνουν, του ξηλώνουν τα γαλόνια, του παίρνουν την πανοπλία του και τον ρίχνουν δεμένο μέσα στις σκοτεινές φυλακές. Δε χρειάστηκε αρκετός χρόνος, έφθαναν μόνο λίγα δευτερόλεπτα, να χάσει το αξίωμά του και να βρεθεί αλυσοδεμένος στις φυλακές, όπου άρχισαν τα φρικτά για τον Άγιο βασανιστήρια. Τον έβαλαν σε ένα σιδερένιο τροχό, που είχε γύρω του σιδερένια νύχια και τον άφησαν να κυλίσει σε κατηφορικό μέρος, όπου το κορμί του Αγίου κατέκοβαν και ξέσχιζαν τις σάρκες τα σιδερένια νύχια του τροχού. Μετά τον τροχό, του φόρεσαν πυρακτωμένα σιδερένια παπούτσια που τον ανάγκασαν να τα φορέσει και να περπατήσει, πιστεύοντας, ότι  αυτό το βασανιστήριο δεν είναι δυνατόν να το αντέξει. Μετά τον πήρανε και τον ρίξανε σε ασβεστοκάμινο, για να καεί και να λειώσει, αλλά και από αυτό το μαρτύριο βγήκε νικητής ο Άγιος, όπως βγήκε νικητής και από τα προηγούμενα.
   Το μαρτύριό του συνέβηκε στη Διόσπολη (Λύδδα),μικρή πόλη της Παλαιστίνης, που έγινε το κέντρο της τιμής προς το Μάρτυρα. Η φήμη του Αγίου Γεωργίου, που ανακηρύχτηκε από την εκκλησία μας Μεγαλομάρτυρας, διαδόθηκε γρήγορα σε όλη την Ανατολή. Η εκκλησιαστική υμνογραφία που αφιερώθηκε στον Άγιο Γεώργιο είναι πλουσιότατη. Τα θαύματα που του αποδόθηκαν και η πίστη ότι εμφανιζόταν συχνά ως ελευθερωτής αιχμαλώτων, υπερασπιστής φτωχών, ιατρός ασθενών, διαδόθηκαν ευρύτατα και συνέβαλαν στο να συνδεθεί η γιορτή του με πλήθος λαογραφικών εθίμων.  Η μνήμη του γιορτάζεται  από την εκκλησία μας στις 23 Απριλίου. Επειδή όμως η ακολουθία του Αγίου συνοδεύεται με αναστάσιμους ύμνους στην περίπτωση που η γιορτή του πέφτει  μέσα στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή τότε μετατίθεται  στην επόμενη  μέρα του Πάσχα. Η  κατάθεση δε των λειψάνων του στο ναό της Λύδδας γιορτάζεται, στις 3 Νοεμβρίου.
   Στην Ορθόδοξη εικονογραφία παριστάνεται πάντα νέος, αγένειος, με κανονικά και ωραία χαρακτηριστικά, με πλούσια και κοντά μαλλιά, και πάντα φορεί την πολυτελή στολή των μαρτύρων ή τη στρατιωτική. Κατά την αρχαιότερη σωζόμενη εικονογραφία παριστάνεται «κατ’ ενώπιον» με στολή μάρτυρα και να κρατεί με το αριστερό του χέρι σταυρό.

Στη μεσοβυζαντινή εικονογραφία παριστάνεται να είναι ενδεδυμένος στρατιωτική στολή, να κρατεί στο δεξιό του χέρι δόρυ και με το αριστερό ασπίδα έτοιμος να φονεύσει το θηρίο που απειλούσε  τη ζωή της θυγατέρας του βασιλιά Σέλβιου. Σε άλλη δε παράσταση της ίδιας εικονογραφικής περιόδου, παριστάνεται έφιππος  με νεαρό να κάθεται στο άλογό του ακριβώς πίσω από αυτόν, προκειμένου ο Άγιος να τον παραδώσει στους γονείς του, αφού προηγουμένως τον  ελευθέρωσε από τους Σαρακηνούς. Στη μεταβυζαντινή τέλος περίοδο ,ο Άγιος παριστάνεται να κρατεί στα χέρια του την αποκομμένη κεφαλή του και να την προσφέρει στο Χριστό.
   Ο Μεγαλομάρτυρας Γεώργιος ανήκει στους δημοφιλέστερους Αγίους του Χριστιανικού κόσμου. Στον τόπο μας δεν υπάρχει χωριό που να μην έχει εκκλησία στο όνομα του και θεωρείται ο προστάτης  Άγιος των ποιμένων. Η ημέρα της γιορτής του, στις 23 Απριλίου, αποτελεί για τον αγροτικό  και κυρίως για τον ποιμενικό  πληθυσμό, το ορόσημο μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού για την αρχή του θερινού εξαμήνου, που αφορούσε στη διάρκεια των χρονικών συμβάσεων εργασίας των βοσκών. Η ημέρα δε της γιορτής του, στις 3 Νοεμβρίου, είναι γνωστή ως του Αγίου Γεωργίου «του Σποριάρη» ή του « Μεθυστή», επειδή σε πολλές περιοχές γίνεται τότε η έναρξη της σποράς ή το άνοιγμα και η δοκιμή των κρασιών της νέας εσοδείας.
   Στο Τοπικό Διαμέρισμα της Μουρνές το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στην περιοχή ποτιστήρια που απέχει περίπου 2000 μέτρα από το χωριό. Φθάνει κανείς λίγο εύκολα σ’ αυτό. Πριν φθάσει στην κεντρική πλατεία του χωριού και πριν από την εκκλησία του Αγίου Φανουρίου, στρίβει αριστερά και ακολουθεί νότια πορεία, προκειμένου να το συναντήσει. Αφού διανύσει μια απόσταση περίπου 1000 μέτρων συναντά τη διακλάδωση που πηγαίνει αριστερά για Δρύμισκο στην κορυφή του λόφου, όπου δεν την ακολουθεί. Ακολουθεί όμως την αμέσως επόμενη διακλάδωση αριστερά που τον οδηγεί στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Είναι ένα πολύ γραφικό και όμορφο εκκλησάκι, τύπου Βασιλικής, με σπάνιες τοιχογραφίες τις οποίες δυστυχώς έφθειραν τα άλατα από τις υγρασίες, αλλά και ο χρόνος, με αποτέλεσμα να μη διαβάζονται σήμερα ικανοποιητικά.
                                                                 



Το πότε κατασκευάστηκε και το πότε αγιογραφήθηκε παραμένουν άγνωστα, πιθανολογούμε όμως το ΙΔ αιώνα και αγιογραφήθηκε από τοπικούς αγιογράφους της ευρύτερης περιοχής. Το τμήμα επιγραφής  που έχει διασωθεί, δεν παρέχει επαρκεί στοιχεία χρονολόγησης, γιατί στο σύνολό της είναι δυσανάγνωστη.



                                                                  



Στην κόγχη του Ιερού διακρίνονται ίχνη από τους τέσσερις λειτουργικούς Ιεράρχες που φέρουν Αρχιερατική αμφίεση. Φαίνεται όμως πολύ καθαρά, η ολόσωμη και σπάνια παράσταση του μελλισμού. Στην ασυνήθιστη και σπάνια αυτή παράσταση, έχουμε ολόσωμο τον Αμνό να είναι καλυμμένος με τον αέρα και επάνω του να είναι τοποθετημένος ο αστερίσκος.
 



                                                                  


Πάνω από τους τέσσερις Ιεράρχες εικονίζεται ο Παντοκράτορας, ο εξουσιαστής των Πάντων, ο Παντοδύναμος. Η Βυζαντινή αγιογραφία τοποθετεί εκεί το Χριστό και προσδίδει σ’ Αυτόν, όχι την ήρεμη και γλυκιά Του μορφή, αλλά την αυστηρή και μεγαλοπρεπή, όπως ταιριάζει στον Κύριο του Σύμπαντος.




                                                                 



 Η παράσταση του Αγίου Μανδηλίου είναι η αχειροποίητος εικόνα του Χριστού και εικονίζεται πάντα πάνω από την κόγχη του Ιερού Βήματος ή πάνω στο Τέμπλο της Ωραίας Πύλης. Φαίνεται καθαρά ότι ο αγιογράφος ακολούθησε πιστά τη Βυζαντινή παράδοση και δεν επηρεάστηκε από τους Ενετούς κατακτητές της Δυτικής τεχνοτροπίας, γιατί γνώριζε την αδυναμία των Βυζαντινών που είχαν για την παράσταση του Αγίου Μανδηλίου.



   Στον πλάγιο στενό τοίχο της κόγχης διακρίνουμε ίχνη από την παράσταση του  Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Αριστερά, ελάχιστα διακρίνουμε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ και δεξιά πάλι ελάχιστα, τη Θεοτόκο.

                                                                 



 Η παράσταση της Ανάληψης βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του Ιερού Βήματος όπου εδώ διακρίνεται ελάχιστα.





                                                                  



 Όμως διακρίνονται πολύ καθαρά η Θεοτόκος που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο αγγέλους με τους μαθητές χωρισμένους σε δύο ημιχόρια να παρακολουθούν φοβισμένοι τον « Αναλαμβανόμενον».




                                                                



 Στην παράσταση της Δέησης ο Χριστός βρίσκεται καθισμένος σε μεγαλοπρεπή Θρόνο. Δεξιά του βρίσκεται η Θεοτόκος και αριστερά του ο Ιωάννης ο Πρόδρομος που δε διακρίνεται.





                                                                 

Κατά τη Βυζαντινή αγιογραφική παράδοση  σε τοπίο βραχώδες σχήματος ισόπλευρου τριγώνου ανοίγεται σπήλαιο μέσα στο οποίο ιστορείται η φάτνη των αλόγων , όπου βρίσκεται σπαργανωμένο το Θείο Βρέφος. Πάνω ακριβώς από την κορυφή του Σπηλαίου, εικονίζεται ο ουρανός απ’ όπου προβάλλει το Αστέρι που οδήγησε τους Μάγους και το Φως του κατέρχεται στο Θείο Βρέφος. Στην επάνω αριστερή γωνία του τριγώνου βρίσκονται οι άγγελοι να υμνολογούν. Οι Μάγοι βρίσκονται λίγο πιο κάτω να κρατούν σε κιβώτια τα δώρα τους. Ο Ιωσήφ κάθεται σε μια γωνία στο κατώτερο τμήμα σκεπτικός. Το Θείο Βρέφος βρίσκεται σπαργανωμένο εντός κιβωτίου σχήματος Φάτνης. Το λουτρό του νεογέννητου βρίσκεται στην απέναντι γωνία που κάθεται ο Ιωσήφ. Η Θεοτόκος τέλος καθισμένη εκφράζει την άποψη ότι το σώμα της δεν εξαντλήθηκε όπως σημειώνουν οι Πατέρες και οι Υμνωδοί της εκκλησίας μας « επί τω ξένω σου τόκω τας ωδίνας φυγούσα υπερφυώς».

  

                                                                  


Επίσης καθαρά διακρίνουμε και τη Θριαμβευτική Είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα. Στην παράσταση της Βαϊοφόρου ο Χριστός εικονίζεται καθισμένος σε λευκό όνο σύμφωνα με την Ανατολική συνήθεια. Πίσω του ακολουθούν οι Απόστολοι και ο λαός ζητωκραυγάζει το « Ωσαννά, Ευλογημένος ο Ερχόμενος…».





                                                                 


 Επίσης διακρίνουμε τις Άγιες μορφές, της Αγίας Παρασκευής, της Αγίας Μαρίνας και της Αγίας Ειρήνης.





  

                                                                

Στην παράσταση της Μεταμόρφωσης οι αγιογράφοι παρουσιάζουν τρία πρόσωπα όρθια,  επάνω σε τρεις κορυφές του όρους Θαβώρ και τρία κάτω « κατά γης πεσόντα», που αποτελούν μια τετράγωνη σύνθεση. Ο Χριστός, μέσα σε φωτεινή ελλειψοειδή δόξα, εικονίζεται ντυμένος με λευκά  ρούχα, υψώνει το δεξιό Του χέρι και ευλογεί, ενώ με το αριστερό κρατεί συνεπτυγμένο ειλητάριο και δίπλα Του βρίσκονται, ο Μωυσής και ο Ηλίας. Στην παράσταση όπως βλέπουμε, δεξιά εικονίζεται ο Μωυσής με μικρά  γένια και αριστερά  ο Ηλίας με λευκά γένια. Οι μαθητές κάτω παριστάνονται, δεξιά όπως βλέπουμε ο Ιάκωβος να βρίσκεται σε πλήρη ανατροπή, ο χωρίς γένια Ιωάννης να βρίσκεται σε στάση πρηνηδόν  και ο Πέτρος αριστερά ελαφρά σηκωμένος, στρέφει με φόβο το κεφάλι του προς το Σωτήρα Χριστό.




    


Στη δυτική πλευρά ελάχιστα διακρίνουμε τη Σταύρωση του Χριστού.





 

 

Απολυτίκιο του Αγίου:

Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτής και των πτωχών υπερασπιστής, ασθενούντων ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος, τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Ακούστε το απολυτίκιο του Αγίου:

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ:

1).Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια.

2).Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς.

3).Βίοι Αγίων « Ο Απόστολος Βαρνάβας».

4).Πελαντάκη Θεοδώρου, Βυζαντινοί Ναοί της Επαρχίας Αγ. Βασιλείου, Ρέθυμνο 1973.

5).Άγιος Γεώργιος, ομιλία, π. Αυγουστίνου Καντιώτου, 1968.

6).Aπολυτίκια Αγίων, Βyzmusic.gr, π. Νικόδημος Καβαρνός.


 Την παρούσα εργασία την αφιερώνω στους παρακάτω:

1.   Στον Εφημέριο και τους Ενορίτες του Τοπικού Διαμερίσματος της Ενορίας Μουρνές με την ευχή να τους χαρίζει ο Θεός χρόνια πολλά και ευλογημένα,  και οι οικογένειές τους να γνωρίζουν πλούσια τη  Χάρη του Αγίου.
2.   Σε όσους έχουν την τιμή να φέρουν βαπτιστικά το όνομα του Αγίου να είναι ευλογημένοι και να τους προστατεύει πάντα ο Άγιος.
3.   Στη νεογέννητη  εγγονή  μου με την ευχή να προστατεύει αυτή και τους γονείς της η παρουσία του Αγίου.

   Ευχαριστώ τέλος θερμά και όλους που με οποιοδήποτε τρόπο βοήθησαν σ’ αυτή την εργασία και ιδιαίτερα τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Εμμανουήλ Μαράκη για την πολύτιμη βοήθειά του.


                                                                                   Σπήλι, Αύγουστος 2009.
                                                                            Σταυριανάκης Κων/ντίνος του Βασιλείου.
                                                                       Θεολόγος, Διευθυντής Γενικού Λυκείου Σπηλίου.

scroll back to top

Αναζήτηση

Επισκεψιμότητα

106358

Δημοσκόπηση

Πείτε μας τη γνώμη σας γι'αυτή την ιστοσελίδα