Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ.

   Στις 17 Σεπτεμβρίου η Εκκλησία μας γιορτάζει το μαρτύριο της Αγίας Σοφίας μαζί με τις τρείς ανήλικες θυγατέρες της, που ονομάζονταν, Πίστις, Ελπίς και Αγάπη. Τα ονόματα δε αυτά είναι παρμένα από τον Ύμνο της Αγάπης του Αποστόλου Παύλου και είναι οι τρεις αρετές, που πρέπει να στολίζουν τον κάθε άνθρωπο (Α΄ Κορινθίους ιγ, 13). Κατάγονταν από κάποια περιοχή της Ιταλίας, απ’ όπου μετακινήθηκαν μετά το θάνατο του άνδρα και πατέρα στη Ρώμη, όταν την βασίλευε ο τύραννος αυτοκράτορας Ανδριανός (117-138). Οι συνθήκες γι’ αυτή και τις ανήλικες θυγατέρες της ήταν δραματικές. Αναγκάζονταν να εργάζεται σκληρά προκειμένου να εξοικονομήσει την υλική τροφή για την ίδια, αλλά και για τις ανήλικες κόρες της, που ακόμη δεν είχαν συμπληρώσει τις ηλικίες των δώδεκα, των δέκα και των εννέα χρόνων, αντίστοιχα. Μάλιστα δε κατάκοπη όπως γύρναγε καθημερινά από τη δουλειά, δεν παρέλειπε να τις καθοδηγεί και γεμάτη από ενθουσιασμό και πίστη στο Σωτήρα Χριστό τις προέτρεπε να μην ενθουσιάζονται από το τυραννικό περιβάλλον της αφιλόξενης Ρώμης. Έτσι πλημμύριζε τις αθώες παιδικές ψυχές τους με το κήρυγμα του Χριστού και η ενάρετη ζωή της αποτελούσε το λαμπρό παράδειγμα γι’ αυτές. Τις συνιστούσε μάλιστα να στολίζονται με τις αρετές εκείνες, που πρέπει να στολίζουν τον κάθε χριστιανό, προκειμένου να κερδίσουν τη Βασιλεία των Ουρανών. Η Χριστιανική τους όμως συμπεριφορά δεν περνούσε απαρατήρητη στην αμαρτωλή Ρώμη, που κλυδωνίζονταν από την αμαρτία. Έτσι η φήμη τους έφθανε παντού και όλοι τις επαινούσαν για τα πλούσια χαρίσματα που διέθεταν και τις σπάνιες αρετές που τις κοσμούσαν. Όμως ο διάβολος δε μπορούσε να ανεχθεί τέτοιου είδους φήμη σε κανένα και καταστρώνει γρήγορα το εξοντωτικό σχέδιό του, που δεν ήταν άλλο από σατανικό. Επισκέπτεται τον επιστάτη της πόλης Αντίοχο και τον πείθει να καταγγείλει στο βασιλιά το χριστιανικό φρόνημα των γυναικών, ότι τάχα περιφρονούν τα βασιλικά διατάγματα και δε σέβονται τους ειδωλολατρικούς θεούς. Εκείνος με τη σειρά του ακούοντας το γεγονός και πλημμυρισμένη η καρδιά του από μίσος και θυμό, έδωσε εντολή να τις φέρουν γρήγορα μπροστά του, προκειμένου να τις ανακρίνει. Οι φρουροί χωρίς χρονοτριβή βρέθηκαν στο σπίτι τους και βίαια τις ανάγκασαν να τους ακολουθήσουν. Η μητέρα Σοφία κοίταξε με μητρική στοργή τις κόρες της, δείχνοντάς τους έτσι ότι ήλθε η ώρα να ομολογήσομε τον Κύριο μας. Οι φρουροί τις φόρεσαν τις χειροπέδες και τις έσυραν με πρωτοφανή βαρβαρότητα, μέχρι το δικαστήριο. Ο δικαστής μόλις τις αντίκρισε και είδε την ευγένεια τους, αλλά και τη σπάνια σωματική τους ομορφιά, έμεινε άναυδος. Μονολογούσε με ποιο τρόπο θα τις πείσει να αλλάξουν πίστη, προκειμένου να κερδίσει χρόνο για να τις βλέπει περισσότερη ώρα. Είδε ότι η ανάκριση όλων μαζί δεν επέφερε το αποτέλεσμα που εκείνος ήθελε και σκέφτηκε να τις ανακρίνει χωριστά ξεκινώντας πρώτα από τη μητέρα Σοφία, γιατί πίστευε ότι  αν εκείνη πρώτη άλλαζε πίστη θα ήταν εύκολη υπόθεση και για τις κόρες της.
   Έτσι αρχίζει μια επίπονη ανάκριση για τη μητέρα Σοφία, που παρά τους λαγούς και τα πετραχήλια που της έταζε, δε μπορούσε να την κάμψει. Η απάντηση που έδιδε, ήταν στερεότυπη. Ήρθαμε εδώ να ομολογήσομε τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και είμαστε έτοιμες να υποστούμε την κάθε τιμωρία, αφοπλίζοντας έτσι τον ανακριτή και φέρνοντάς τον σε αξιολύπητη θέση. Εκείνος, ζαλισμένος από τα σπάνια ψυχικά χαρίσματα και θαμπωμένος από τη σπάνια σωματική  ομορφιά, δεν ήξερε τι να αποφασίσει. Όταν μετά από αρκετή ώρα που άρχισε να λειτουργεί, δίδει εντολή στη Συγκλητική Παλλάδια να αναλάβει την κατήχησή τους στην ειδωλολατρία, δίδοντάς της χρονικό περιθώριο τριών ημερών. Μέσα σε τρεις  μέρες πίστεψε ο ανόητος, ότι του ήταν αρκετές, προκειμένου  να τις αλλάξει την πίστη.
   Μόλις πέρασαν οι τρεις βασανιστικές μέρες και εφιαλτικές νύχτες, που τις ασκήθηκε κάθε είδος τρομοκρατικής πίεσης, οδηγήθηκαν ξανά μπροστά του, για να συνεχίσουν την ανάκριση. Άρχισε να τις παίρνει με το καλό τονίζοντας ιδιαίτερα τη σωματική τους ομορφιά, λέγοντάς τους συγχρόνως, ότι η ομορφιά είναι δώρο των θεών, για να τη βλέπουν όλοι οι άνθρωποι και να τη θαυμάζουν. Πόνταρε επίσης στο νεαρό της ηλικίας τους χαρακτηρίζοντάς τις λουλούδια ανοιξιάτικα, που δεν άρχισαν ακόμη να ευωδιάζουν. Όταν  μετά από τόσες προσπάθειες διαπίστωσε, ότι οι νεαρές κοπέλες μένουν σταθερές στη Χριστιανική τους Πίστη και ότι η μια αντλούσε δύναμη από την άλλη, σκέφτηκε να τις χωρίσει και να τις ανακρίνει χωριστά.
   Έτσι άρχισαν να διαφαίνονται τα πρώτα μαύρα σύννεφα στο μαύρο ορίζοντα, γιατί πολύ καλά γνώριζαν τι είδους βασανιστηρίου τις περιμένει. Όταν πρώτη πλησιάζει η Πίστη σε ηλικία δώδεκα χρόνων και της ζητήθηκε να θυσιάσει στα είδωλα, εκείνη αρνήθηκε. Βρήκε το κουράγιο και τη δύναμη να τους πει, ότι αυτά είναι ανόητα πράγματα να απαιτείτε από τους ανθρώπους να θυσιάσουν στους ανύπαρκτους ειδωλολατρικούς σας θεούς. Μόλις άκουσε αυτές τις φράσεις ο δικαστής άρχισε να τρέμει από τα νεύρα του και δίδει την εντολή των βασανιστηρίων. Γυμνώνουν τη νεαρή Μάρτυρα και ξεκινούν το μαρτύριο του ραβδισμού. Όμως οι πληγές που άνοιξε το μαστίγιο στο αγνό νεανικό της κορμί και που ο αιμοχαρής δικαστής και οι συγκεντρωμένοι ήθελαν να αντικρίσουν για να διασκεδάσουν το θέαμα, δεν τους έγινε  το χατίρι, γιατί άγγελος Κυρίου που προστάτευε τη Μάρτυρα, δεν το επέτρεψε. Αμέσως δίνει εντολή και της κόβουν τα στήθη, ελπίζοντας ότι θα τρέξει άφθονο το αίμα για να διασκεδάσουν. Όμως και πάλι διαψεύστηκαν γιατί αντί για αίμα, έτρεξε άφθονο παρθενικό γάλα. Ακολούθησαν και άλλα μαρτύρια, αλλά όλα δεν επέφεραν το αποτέλεσμα που προσδοκούσαν. Τότε δίνεται η εντολή να την αποκεφαλίσουν και αυτή την απόφαση μόλις την πληροφορήθηκε η Μάρτυρας,  πλημμύρισε από χαρά. Τότε την πλησιάζει η μητέρα της και την ευχαρίστησε γι’ αυτή της τη συμπεριφορά και αφού πρώτα την παρακάλεσε να προσευχηθεί στο Θεό και για τις δύο άλλες αδελφές, της παραγγέλνει  συγχρόνως να τις μεταφέρει, να μείνουν σταθερές στην πίστη τους και να μην λιποψυχήσουν.
   Ο αιμοβόρος δικαστής πίστεψε ότι στη δεύτερη κόρη θα κατάφερνε εκείνο, που δεν κατάφερε στην πρώτη. Έδωσε λοιπόν εντολή και έφεραν την Ελπίδα κοντά του, που η ηλικία της ήταν δέκα χρόνων, για  να την ανακρίνει προκειμένου να την πείσει, να θυσιάσει στα είδωλα. Όμως γρήγορα πήρε την ίδια απάντηση, που προηγουμένως έδωσε η μεγαλύτερή της αδελφή, ότι δηλαδή καμιά δύναμη δε μπορεί να μου αλλάξει την πίστη. Ο γελοίος και αχρείος δικαστής γελοιοποιήθηκε για μια ακόμη φορά από ένα κοριτσάκι, που δεν είχε ακόμη συμπληρώσει τα δέκα του χρόνια. Έδωσε αμέσως εντολή να την ξεγυμνώσουν και να τη μαστιγώσουν αλύπητα. Μάταια όμως περίμενε να δει το θέαμα που ήθελε, γιατί άγγελος Κυρίου την προστάτευε. Διέταξε και την έριξαν μέσα σε πυρακτωμένο καμίνι, προκειμένου να ακούσει τις αγνές νεανικές κραυγές, από τη Μάρτυρα. Όμως άγγελος Κυρίου της έκανε συντροφιά και την προστάτευε και ακούγονταν μόνο οι ύμνοι και οι ψαλμωδίες της. Ακολούθησαν και άλλα φρικτά βασανιστήρια χωρίς να φέρουν το αποτέλεσμα που εκείνος ήθελε, μέχρις ότου αποφάσισε να την αποκεφαλίσουν, οδηγώντας την συγχρόνως στο ίδιο σημείο, που αποκεφάλισαν και την αδελφή της. Μόλις αντίκρισε το άταφο και κακοποιημένο κορμί της το χάιδεψε και το αγκάλιασε αδελφικά και της υποσχέθηκε, ότι σε λίγη ώρα θα είναι μαζί της να συνεχίσουν να κάνουν παρέα κοντά στον Κύριο της Δόξας.
   Ο δικαστής φαίνονταν νικημένος από τη συμπεριφορά των δυο Μαρτύρων. Έλπιζε όμως στη συμπεριφορά της τρίτης και μικρότερης, της Αγάπης. Πίστεψε στο νεανικό της ηλικίας της, που  μόλις είχε γίνει εννέα χρόνων, ότι θα τα καταφέρει να την ξεγελάσει. Έδωσε εντολή και την έφεραν γρήγορα μπροστά του και άρχισε να την κολακεύει, προκειμένου να την παραπλανήσει να θυσιάσει στα είδωλα. Όμως παίρνει αμέσως την απάντηση που δεν περίμενε, ότι θα έπαιρνε τόσο γρήγορα. «Τις αδελφές μου που εσύ φόνευσες τόσο βάναυσα, το αίμα τους εγώ δε θα το ντροπιάσω. Εγώ θα δείξω μεγαλύτερη γενναιότητα αν και είμαι μικρότερη». Ο δικαστής δε μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του, γι’ αυτά που έβλεπε. Έδωσε αμέσως εντολή να την κρεμάσουν και να τη δέσουν σ’ ένα ξύλο και να αρχίσουν αμέσως να τη μαστιγώνουν. Ήταν τόση η μανία και το μίσος τους, που κάποια στιγμή πίστεψαν ότι την έχουν κυριολεκτικά διαλύσει. Όμως άγγελος Κυρίου την προστάτευσε και δεν την άφηνε να υποφέρει καθόλου. Στη συνέχεια την έβαλαν μέσα σε πυρακτωμένο καμίνι, αλλά και από εκεί βγήκε ζωντανή, σαν να έβγαινε από ένα δροσερό κήπο λουλουδιών. Ακολούθησαν και γι’ αυτή και άλλα βασανιστήρια, μέχρις ότου ήλθε και το τελευταίο μαρτύριο του αποκεφαλισμού.
  Δίπλα στα κακοποιημένα νεκρά σώματα των αδελφών της, ήταν το σημείο που επρόκειτο να την αποκεφαλίσουν. Η μητέρα της δίπλα  την συνόδευε, χαϊδεύοντάς την μητρικά και ένοιωθε υπερήφανη, γι’ αυτή της τη συμπεριφορά. Πήρε τα αγνά κορμάκια των τριών κοριτσιών της που ευωδίαζαν πνευματικά και τα τοποθέτησε μέσα σε κάποια Εκκλησία, που είχε φροντίσει η ίδια να κατασκευάσει. Δεν άντεξε όμως να ζει χωριστά και μακριά από τις κόρες της και πάνω στους σωρούς των θυγατέρων της άφησε την τελευταία της πνοή σε διάστημα τριών ημερών από το θάνατό τους, ευτυχισμένη και στεφανωμένη με το αμάραντο στεφάνι της άθλησης.

Απολυτίκιο της Αγίας:

Ως ελαία κατάκαρπος ανεβλάστησας, εν ταις αυλαίς του Κυρίου, Σοφία Μάρτυς σεμνή, και προσήγαγες Χριστώ καρπόν ηδύτατον, τους της νηδύος σου βλαστούς, δι’ αγώνων ευαγών, Αγάπην τε και Ελπίδα, συν τη θεόφρονι  Πίστει. Μεθ’ ων δυσώπει υπέρ πάντων ημών.

Ακούστε το απολυτίκιο της Αγίας:

ΠΗΓΕΣ:

1). Βίοι Αγίων, Χαραλάμπους Δ. Βασιλοπούλου. Η Αγία Σοφία και οι Τρεις Κόρες της.

2). Aπολυτίκια Αγίων Byzmusic.gr , π. Νικόδημος Καβαρνός.

Το Βίο της Αγίας Σοφίας τον αφιερώνω:

1. Στην κάθε Σοφία που φέρει βαπτιστικά το όνομα της Αγίας να την προστατεύει η Χάρη της.
2. Στην εγγονή μου Μαρκέλλα να την προστατεύει η Αγία μαζί με τους γονείς της.

                                                                                             Σπήλι, Ιούνιος 2011.
                                                                                 Σταυριανάκης Κωνσταντίνος του Βασιλείου.
                                           Θεολόγος, πρώην Διευθυντής, Γενικού Λυκείου Σπηλίου.